వేమన పద్యాలు

వేమన సూక్తి ముత్కావళి


1) అగ్నిచేతబట్టి యా పరమేశుని
నిమ్దచేసి నరులు నీరుకారె?
దక్షు క్రతవులోని తల్లడమెఋఉగరా?
విశ్వదాభిరామ వినురవేమ.


2) అమ్తరమ్గమమ్దు నపరాధములు చేసి
మమ్చివానివలెనె మనుజుడుమ్డు
ఇతరు లెఋఉగకున్న నీశ్వరుడెఋఉగడా?
విశ్వదాభిరామ వినురవేమ.


3) అమ్తరాత్మగనక యల్పబుధ్ధులతోడ
మెలగెడు జనులెల్ల మేదినిపయి
యముని నరకమునకు నరుగమ్గ సాక్ష్యము
విశ్వదాభిరామ వినురవేమ.


4) అధికుడైన రా జొకల్పుని జేపట్ట
వానిమాట చెల్లు వసుధలోన
గణకు లొప్పియున్న గవ్వలు చెల్లవా?
విశ్వదాభిరామ వినురవేమ.


5) ఇనుము విఋఇగెనేని యినుమాఋఉ ముమ్మాఋఉ
కాచి యతుకనేర్చు గమ్మరీడు
మనసు విఋఇగినేని మఋఇయమ్ట నేర్చునా?
విశ్వదాభిరామ వినురవేమ.


6) ఎమ్త సేవచేసి యేపాటు పడినను
రాచమూక నమ్మరాదురన్న
పాముతోడిపొమ్దు పదివేలకైనను
విశ్వదాభిరామ వినురవేమ.


7) ఎద్దుకన్న దున్న యేలాగు తక్కువ?
వివరమెఋఇగి చూడు వ్రుత్తియమ్దు
నేర్పులేనివాని నెఋఅయోధుడమ్దురా?
విశ్వదాభిరామ వినురవేమ.


8) ఒకరి నోరుకొట్టి యొకరు భక్షిమ్చిన
వాని నోరు మిత్తి వరుసగొట్టు
చేపపిమ్డు బెద్ద చేపలు చమ్పును
చేపలన్ని జనుడు చమ్పు వేమ.


9) కల్ల నిజముజేసి కపటభావముజేమ్ది
ప్రల్లదమ్బులాడు భక్తిలేక
మాయలాడుఖలుడు మహితాత్ముసాటియా?
విశ్వదాభిరామ వినురవేమ.


10) గుఋఋఅమునకు దగిన గుఋఉతైన రౌతున్న
గుఋఋఅములు నడచు గుఋఉతుగాను
గుర్తు దుర్జనులకు గుణము లిట్లుమ్డురా
విశ్వదాభిరామ వినురవేమ.


11) ఎడ్డెవానికి గురుతోర్చి చెప్పినగాని
తెలియబడునె యాత్మ దెలివిలేక
చెడ్డ కొడుకు తమ్డ్రి చెప్పిన వినడయా
విశ్వదాభిరామ వినురవేమ.


12) కమ్డ చక్కెఋఅయును గలియ బాల్పోసిన
తఋఇమి పాము తన్నుదాకుగాదె
కపటమున్నవాని గన్పెట్టవలె సుమీ
విశ్వదాభిరామ వినురవేమ.


13) కలియుగమ్బునమ్దు ఘనతకు నైచ్యము
ఘనత నైచ్యమునకు గలుగుచుమ్డు
శ్రధ్ధ భక్తులుడిగి జనులుమ్ద్రు కావున
విశ్వదాభిరామ వినురవేమ


14) కల్లుకుమ్డకెన్ని ఘనభూషణము లిడ్డ
అమ్దులోని కమ్పు చిమ్దులిడదె?
తులవ పదవిగొన్న దొలి గుణమేమగు?
విశ్వదాభిరామ వినురవేమ.


15) కానివానితోడగలసి మెలమ్గిన
హానివచ్చు నెమ్తవానికైన
కాకిగూడి హమ్స కష్టమ్బు పొమ్దదా?
విశ్వదాభిరామ వినురవేమ.


16) కూళ కూళ్ళుమేయు గుణమమ్త చెడనాడి
నెట్టివారు మెచ్చరట్టివాని
కొయ్యదూలమునకు గుదురునా ఞానమ్బు?
విశ్వదాభిరామ వినురవేమ.


17) కైపుమీఋఉవేళ గడకుజేరగరాదు
అనువుదప్పి మాటలాడరాదు
సమయమెఋఉగనతడు సరసుమ్డుకాడయా?
విశ్వదాభిరామ వినురవేమ.


18) కొమ్డగుహలనున్న గోవెలమ్దున్న
మెమ్డుగాను బూది మెత్తియున్న
దుష్టబుధ్ధులకును దుర్బుధ్ధి మానునా?
విశ్వదాభిరామ వినురవేమ.


19) కోతిబట్టి తెచ్చి క్రొత్తపుట్టముగట్టి
కొమ్డమ్రుచ్చులెల్ల గొలిచినట్లు
నీతిహీనునొద్ద నిర్భాగ్యులుమ్దురు
విశ్వదాభిరామ వినురవేమ.


20) గమ్గపాఋఉచుమ్డ గదలని గతితోడ
ముఋఇకివాగు పాఋఉ మ్రోతతోడ
అధికుడొర్చునట్టు లధముడోర్వగలేడు
విశ్వదాభిరామ వినురవేమ.


21) చదువులన్ని చదివి చాలవివేకియై
కలుషచిత్తుడైన ఖలుని గుణము
దాలిగుమ్టగుక్క తలచిన చమ్దమౌ
విశ్వదాభిరామ వినురవేమ.


22) చమ్పగూడ దెట్టి జమ్తువునైనను
చమ్పవలయు లోకశత్రుగుణము
తేలుకొమ్డిగొట్ట దేలేమిచేయురా
విశ్వదాభిరామ వినురవేమ.


23) ఛర్ధి పుట్టినప్డు సాపడసైపదు
నాతిగన్న యప్డు నీతి తగదు
చేటు మూడినపుడు మాటలు తోచవు
విశ్వదాభిరామ వినురవేమ.


24) టక్కరులను గూడి యొక్క సక్కెములాడ
నిక్కమైన ఘనుని నీతిచెడును
ఉల్లితోట బెరుగు మల్లెమొక్కకరణి
విశ్వదాభిరామ వినురవేమ.


25) డెమ్దమమ్దు దలచు దెప్పరమెప్పుడు
నోర్వలేనిహీను డొరునికట్టె
తనకు మూడుసుమ్మి తప్పదెప్పటికైన
విశ్వదాభిరామ వినురవేమ.


26) తనకుగలుగు పెక్కు తప్పులటుమ్డగా
పరులనేరుచుమ్డు నరుడు తెలియ
డొడలెఋఉమ్గ డనుచు నొత్తి చెప్పమ్గవచ్చు
విశ్వదాభిరామ వినురవేమ.


27) తనర న్రుపతితోడ దగ దుర్జనునితోడ
అగ్నితోడ బరుని యాలితోడ
హాస్యమాడుటెల్ల నగును ప్రాణామ్తము
విశ్వదాభిరామ వినురవేమ.


28) తేలుకుమ్డును తెలియగొమ్డి విషమ్బు
ఫణికినుమ్డు విషము పమ్డ్లయమ్దు
తెలివిలేని వామ్డ్ర దేహమెల్ల విషమ్బు
విశ్వదాభిరామ వినురవేమ.


29) దాసరయ్య తప్పు దమ్డమ్బుతో సరి
మోసమేది తన్ను ముమ్చుకున్న?
నీచుడై చెడునటు నీచుల నమ్మిన
విశ్వదాభిరామ వినురవేమ.


30) దుమ్డగీడు కొడుకు కొమ్డీడు చెలికాడు
బమ్డరాజునకును బడుగుమమ్త్రి
కొమ్డముచ్చునకును కోతియె సరియగు
విశ్వదాభిరామ వినురవేమ.








31) దుష్టజనులు మీఋఇ తుమ్టరిపనులను
శిష్టకార్యములుగ జేయుచుమ్ద్రు
కూడదనెడువారి గూడ నిమ్దిమ్తురు
విశ్వదాభిరామ వినురవేమ.


32) దూరద్రుష్టిగనరు తూగిదనుకను
బారుపట్టెఋఉగౌ పడినదనుక
దమ్డసాధ్యులరయ ధర్మసాధ్యులుకారు
విశ్వదాభిరామ వినురవేమ.


33) నేరని జనులకును నేరముల నేర్పుచు
చక్కచేయరిల నసాధులెపుడు
ఒప్పు దుర్జనములు తప్పగనెమ్తురు
విశ్వదాభిరామ వినురవేమ.


34) నొసలు బత్తుడయ్యె నోరు తోడేలయ్యె
మనసు భూతమువలె మలయగాను
శివుని గామ్తు ననుచు సిగ్గేలగాదురా?
విశ్వదాభిరామ వినురవేమ.


35) పరులు చదువజూచి నిరసనబుధ్ధితో
వట్టిమాటలాడు వదరుబోతు
అట్టి ఖలుని జాడలరయుట దోసము
విశ్వదాభిరామ వినురవేమ.


36) పాలు పమ్చదార పాపరపమ్డ్లలో
చాలబోసి వమ్డ జవికిరావు
కుటిలమానవులకు గుణమేల కల్గురా?
విశ్వదాభిరామ వినురవేమ.


37) బిడియ మిమ్తలేక పెద్దను నేనమ్చు
బొమ్కములను బల్కు సమ్కఠునకు
ఎచ్చు కలుగదిచట జచ్చిన రాదట
విశ్వదాభిరామ వినురవేమ.


38) మాటలాడు టొకటి మనసులో నొక్కటి
ఒడలిగుణ మదొకటి నడత యొకటి
ఎట్లుకలుగు ముక్తి యిట్టులుమ్డగ తాను
విశ్వదాభిరామ వినురవేమ.


39) ముష్టి వేపచెట్టు మొదలుగా బ్రజలకు
పరగ మూలికలకు బనికివచ్చు
నిర్దయుమ్డు ఖలుడు నీచుడెమ్దులకగు?
విశ్వదాభిరామ వినురవేమ.


40) రేగుపుచ్చకాయ రేయెల్ల దన్నిన
మురగ దమ్తకమ్త పెరుగుగాని
ఒరులు ఛీయన్నను నోగు సిగ్గెఋఉగునా?
విశ్వదాభిరామ వినురవేమ.








41) వమ్పుకఋఋఅగాచి వమ్పు తీర్చగవచ్చు
కొమ్డలన్ని పిమ్డిగొట్టవచ్చు
కఠినచిత్తు మనసు కరగిమ్పరాదు
విశ్వదాభిరామ వినురవేమ.


42) వాక్కు శుధ్ధిలేని వైనదమ్డాలు
ప్రేమ కలిగినట్టు పెట్టనేల?
నొసట బత్తిజూపు నోరు తోడేలయా
విశ్వదాభిరామ వినురవేమ.


43) ఎమ్త చదువు చదివి యెన్ని నేర్చినగాని
హీనుడవగుణమ్బు మానలేడు
బొగ్గు పాలగడుగ బోవునా మలినమ్బు
విశ్వదాభిరామ వినురవేమ.


44) వేము బాలుపోసి వేయేమ్డ్లు పెమ్చిన
జేదు విడిచి తీపి జెమ్దబోదు
ఓగు గుణము విడిచి యుచితఞుడగు నెట్లు?
విశ్వదాభిరామ వినురవేమ.


45) వేఋఉ పురుగుచేరి వ్రుక్షమ్బు జెఋఉచును
చీడపురుగుచేరి చెట్టుజెఋఉచు
కుచ్చితుమ్డు చేరి గుణవమ్తు జెరుచురా
విశ్వదాభిరామ వినురవేమ.


46) సారవిద్యలమ్దు సరణి దెలియలేక
దూరమమ్దు జేరు దుర్జనుమ్డు
పరముదెలియ నతడు భావఞుడెట్లగు?
విశ్వదాభిరామ వినురవేమ.


47) అభిజాత్యముననె యాయువున్నమ్తకు
దిరుగుచుమ్డ్రు భ్రమల దెలియలేక
మురికి భామ్డమునను ముసరునీగలరీతి
విశ్వదాభిరామ వినురవేమ.


48) ఇహమునమ్దుబుట్టి ఇమ్గిత మెఋఉగని
జనుల నెమ్చి చూడ స్థావరములు
జమ్గమాదులనుట జగతిని పాపమ్బు
విశ్వదాభిరామ వినురవేమ.


49) ఎడ్డెదెల్పవచ్చు నేడాదికైనను
మౌనిదెల్పవచ్చు మాసముననె
మొప్పెదెల్పరాదు ముప్పదేమ్డ్లకునైన
విశ్వదాభిరామ వినురవేమ.


50) ఎలుగుతోలు తెచ్చి యెన్నాళ్ళు నుదికిన
నలుపు నలుపేకాని తెలుపు కాదు
కొయ్యబొమ్మదెచ్చి కొట్టిన పలుకునా?
విశ్వదాభిరామ వినురవేమ.




51) ఔనటమ్చు నొక్కడాడిన మాటకు
కాదటమ్చు బలుక క్షణము పట్టు
దాని నిలువదీయ దాతలు దిగివచ్చు
విశ్వదాభిరామ వినురవేమ.




52) ఔర! యెమ్తవార లల్లరి మానవుల
ప్రభువైన గేలిపఋఅతు రెన్న
దా దెగిమ్చువాడు దమ్డియౌ భువిలోన
విశ్వదాభిరామ వినురవేమ.




53) కన్నులమ్దు మదము కప్పి కానరుగాని
నిరుడు ముమ్దటేడు నిన్న మొన్న
దగ్ధులైనవారు తమకమ్టె తక్కువా?
విశ్వదాభిరామ వినురవేమ.


54) కర్మగుణములన్ని కడబెట్టి నడువమి
దత్త్వమెట్లు తన్ను దగులుకొనును?
నూనె లేక దివ్వె నూవుల వెల్గునా?
విశ్వదాభిరామ వినురవేమ.


55) కసరు తినును గాదె పసర్మ్బు లెప్పుడు
చెప్పినట్లు వినుచుజేయు బనులు
వానిసాటియైన మానవుడొప్పడా?
విశ్వదాభిరామ వినురవేమ.


56) కసవును దినువాడు ఘనఫలమ్బుల రుచి
గానలేడుగాదె వానియట్లు
చిన్నచదువులకును మిన్నఞానమురాదు
విశ్వదాభిరామ వినురవేమ.


57) ఖరముపాలు తెచ్చి కాచి చక్కెఋఅవేయు
భక్ష్యమగునె యెన్న భ్రష్టుడట్లె
యెమ్త చెప్పి చివరనెసగిన బొసగునే?
విశ్వదాభిరామ వినురవేమ.


58) గాడ్దెమేనుమీద గమ్ఢమ్బు పూసిన
బూదిలోన బడచుబొరలు మరల
మోటువాని సొగసు మోస్తరియ్యది సుమీ
విశ్వదాభిరామ వినురవేమ.


59) గ్రుడ్డువచ్చి పిల్ల గోరడాలాడిన
విధముగా నెఋఉగక వెఋఋఇజనులు
ఞానులైనవారి గర్హిమ్తు రూరక
విశ్వదాభిరామ వినురవేమ.


60) చెఋఅకు తీపిలేమి జెత్తనాబడునట్లు
పరగ గుణములేని పమ్డితుమ్డు
దూఋఅపడునుగాదె దోషమటుమ్డగ
విశ్వదాభిరామ వినురవేమ.




61) చదివి చదివి కొమ్త చదువమ్గ చదువమ్గ
చదువుచదివి యిమ్కజదువు చదివి
చదువుమర్మములను చదువలేడయ్యెను
విశ్వదాభిరామ వినురవేమ


62) తగదు తగదటమ్చు తగువారు చెప్పిన
వినడు మొఋఅకు చెడును గొనకు నిజము,
మునులు చెప్పు ధర్మముల మీర్నిమ్తెకా
విశ్వదాభిరామ వినురవేమ.


63) తన్నుజూచి యొరులు తగమెచ్చవలెనని
సొమ్ములెఋఅవుదెచ్చి నెమ్మిమీఋఅ
నొరులకొరకుతానె యుబ్బుచునుమ్డును
విశ్వదాభిరామ వినురవేమ


64) తల్లి యున్నయపుడె తనదు గారాబము
లామె పోవ దన్ను నరయ రెవరు
మమ్చికాలమపుడె మర్యాద నార్జిమ్పు
విశ్వదాభిరామ వినురవేమ


65) తుమ్మచెట్టు ముమ్డ్లు తోడనేపుట్టును
విత్తులోననుమ్డి వెడలునట్లు
మూర్ఖునకును బుధ్ధి ముమ్దుగాబుట్టును
విశ్వదాభిరామ వినురవేమ


66) నీటిలోని వ్రాత నిలువకయున్నట్లు
పాటిజగతిలేదు పరములేదు
మాటిమాటికెల్ల మాఋఉను మూర్ఖుమ్డు
విశ్వదాభిరామ వినురవేమ


67) పాముకన్న లేదు పాపిష్టి యగు జీవి
యట్టి పాము చెప్పినట్టు వినును
ఇలను మూర్ఖుజెప్ప నెవ్వరి తరమయా
విశ్వదాభిరామ వినురవేమ


68) పొట్లకాయ రాయి పొదుగ ద్రాటను గట్ట
లీలతోడ వమ్క లేక పెరుగు
కుక్కతోకగట్ట గుదురునా చక్కగా?
విశ్వదాభిరామ వినురవేమ


69) మమ్చివారు లేరు మహిమీద వెదకిన
కష్టులెమ్దఋఐన గలరు భువిని
పసిడి లేదుగాని పదడెమ్త లేదయా
విశ్వదాభిరామ వినురవేమ


70) మ్రాను దిద్దవచ్చు మఋఇ వమ్కలేకుమ్డ
దిద్దవచ్చు రాయి తిన్నగాను
మనసు దిద్దరాదు మహిమీద నెవరికి
విశ్వదాభిరామ వినురవేమ


71) అమ్తరమ్గ మెఋఉగ హరుడౌను గురుడౌను
అమ్తరమ్గ మెఋఉగ నార్యుడగును
అమ్తరమ్గ మెఋఇగి నతడెపో శివయోగి
విశ్వదాభిరామ వినురవేమ.


72) అనల మిమ్చుకైన గనలి మమ్డునుగాని
చనువుగాని యొఋఉక మనికి నిడదు
తనువు మఋఅచువాడె తత్త్వఞుడగునయా
విశ్వదాభిరామ వినురవేమ.


73) చదువులన్ని చదివి చాల వివేకియౌ
కపటికెన్నడైన గలదెముక్తి?
నిర్మలాత్మకునకె నిశ్చలమ్పు సమాధి
విశ్వదాభిరామ వినురవేమ.


74) జక్కి నెక్కి వీధిజక్కగా వెలువడ
గుక్క విన్నివెమ్ట కూయదొడగు
ఘనున కోర్వలేని కాపురుషులు నిట్లె
విశ్వదాభిరామ వినురవేమ.


75) నేరనన్నవాడు నెఋఅజాణ మహిలోన
నేర్తునన్నవాడు వార్తకాడు
ఊరకున్నవాడె యుత్తమోత్తముడయా
విశ్వదాభిరామ వినురవేమ.


76) ఆత్మ తనలోన గమనిమ్చి యనుదినమ్బు
నిర్గుణాత్మార్చనముజేసి నిత్యమమ్ర
ప్రత్యగాత్మను లోనెమ్చి ప్రబల్యోగి
సచ్చిదానమ్ద పదమమ్దు సతము వేమ.


77) ఇమ్టిలోని జ్యోతి యెమ్తయు వెలుగగా
బొరుగువారి యగ్గి కరుగరెపుడు
తాను దైవమాయె, దైవము గొలుచునా?
విశ్వదాభిరామ వినురవేమ.


78) కస్తరి నటు చూడ గామ్తి నల్లగ నుమ్డు
పరిమళిమ్చు దాని పరిమళమ్బు
గురువులైన వారి గుణము లీలాగురా
విశ్వదాభిరామ వినురవేమ.


79) కలుష మానసులకు గాన్పిమ్ప గారాదు
అడుసు లోన భాను డడగినట్లు
తేట నీరు పుణ్య దేహ మట్లుమ్డురా
విశ్వదాభిరామ వినురవేమ.


80) మాటలాడవచ్చు మనసు దెల్పగలేడు
తెలుప వచ్చు దన్ను తెలియలేడు
సురియబట్టవచ్చు శూరుడు కాలేడు
విశ్వదాభిరామ వినురవేమ.


81) ఊగియూగి లాగి యున్నది కనగోరు
సాగలాగి పట్టు సాక్షిగాను
యోగమమర ముక్తి నొమ్దును ప్రాఞుమ్డు.
విశ్వదాభిరామ వినురవేమ




82) కనగ సొమ్ము లెన్నొ కనకమ్బ దొక్కటి
పసుల వన్నె లెన్నొ పాలొకటియె
పుష్పజాతులెన్నొ పూజ యొక్కటె సుమీ.
విశ్వదాభిరామ వినురవేమ




83) కల్ల గురుడు గట్టు కర్మచయమ్బులు
మధ్య గురుడు గట్టు మమ్త్రచయము
ఉత్తముమ్డు గట్టు యోగ సామ్రాజ్యమ్బు.
విశ్వదాభిరామ వినురవేమ




84) చెఋఅకు తోటలోన జెత్త కుప్పుమ్డిన
కొమ్చమైన దాని గుణము చెడదు
ఎఋఉక గలుగు చోట నెడ్డె వాడున్నట్లు.
విశ్వదాభిరామ వినురవేమ




85) వెఋఋఇవాని మిగుల విసిగిమ్పగా రాదు
వెఋఋఇవాని మాట వినగ రాదు
వెఋఋఇ కుక్క బట్టి వేటాడగా రాదు
విశ్వదాభిరామ వినురవేమ




86) అల్పబుధ్ధివాని కధికారమిచ్చిన
దొడ్డవారినెల్ల తొలగగొట్టు
చెప్పుతినెడికుక్క చెఋఅకు తీపెఋఉగున?
విశ్వదాభిరామ వినురవేమ.




87) అలమెఋఉగు యోధు డల్పుని జేరిన
మార్పుచేత బుధ్ధి మరిగి తిరుగు
మ్రానుమ్రాను తిరుగు మర్కట రీతిని
విశ్వదాభిరామ వినురవేమ.




88) కమ్డ చక్కెఋఅయును గలియ బాల్పోసిన
తఋఇమి పాము తన్నుదాకుగాదె
కపటమున్నవాని గన్పట్టవలె సుమీ
విశ్వదాభిరామ వినురవేమ.




89) కసినిగల్గి పాపకర్ముల బీడిమ్తు
రల్ల ప్రభులు యముని యల్లభటులు
వ్రుశ్చికమ్బుగన్న విడుతురే చమ్పక
విశ్వదాభిరామ వినురవేమ.




90) కులములో నొకడు గుణహీనుడుమ్డిన
(నెట్లో బుర్ర చెడినవాడు నోటికొచ్చిన్ట్లు ఫేలిన)
కులముచెడును వాని గుణమువలన
(నెట చెడును వాని దుర్గుణమువలన
ఎలమి చెఋఅకునమ్దు నెన్ను పుట్టినయల్లు
(చెడ్డవాని నోటికి విరేచనములు పట్టీన, మమ్చివారి
నోరులు మూయబడును.)
విశ్వదాభిరామ వినురవేమ




91) కుళ్ళుబోతునొద్ద గూడి మాటాడిన
గొప్ప మ్ర్మములను చెప్పరాదు
పేరు తీరుదెల్ప నూరెల్ల ముట్టిమ్చు
విశ్వదాభిరామ వినురవేమ.




92) కొమ్డముచ్చు పెమ్డ్లి కోతిపేరమ్టాలు
మొమ్డివాని హితుడు బమ్డవాడు
దుమ్డగీడునకును కొమ్డెడు దళవాయి
విశ్వదాభిరామ వినురవేమ.




93) కొమ్డెగాడు చావ గొమ్పవాకిటికిని
వచ్చిపోదురిమ్తె వగపులేదు
దూడ వగచునె భువిదోడేలు చచ్చిన
విశ్వదాభిరామ వినురవేమ




94) గాడ్దెయేమెఋఉమ్గు గమ్ధపువాసన
కుక్కయేమెఋఉమ్గు గొప్పకొద్ది
అల్పుడేమెఋఉమ్గు హరుని గొల్చు విరక్తి
విశ్వదాభిరామ వినురవేమ.


(ఎమ్త చదువు (దెగ్రీలు) వున్ననూ
ఎన్ని లక్షల డోలర్లు ఆర్జిమ్చిననూ
అల్పునకు ఞానమన్న రుచిమ్పదు, బుర్రకెక్క్దు.)




95) చమ్ద్రునమ్తవాడె శాపమ్బు చేతను
కళల హైన్యమమ్ద గలిగె గదర!
పుడమి జనులకెల్ల బుధ్ధు లిట్లుమ్డురా.
విశ్వదాభిరామ వినురవేమ.




96) వాదమాడడెపుడు వరుస నెవ్వరితోడ
జేరరాడు తాను చేటుదేడు
ఞాని యగుచు బుధుడుఘనత బొమ్దగజూచు
విశ్వదాభిరామ వినురవేమ.


------------------------------------------------------------------------
97 to 119 missing
------------------------------------------------------------------------


Verses on Women
********************




120) వలపు గలిగెనేని వనజాక్షి యధరమ్బు
పమ్చదారకుప్ప పాలకోవ
చూత ఫలరసమ్బు జున్నుసమానము
విశ్వదాభిరామ వినురవేమ


121) వలపు తీరెనేని వనజాక్షి యధరమ్బు
ములక పమ్టి గిజరు ముష్టిరసము
చిమ్త పోమ్త యగును జీడి సమానమౌ
విశ్వదాభిరామ వినురవేమ


122) రూపులేని వనిత రూఢి పతివ్రత
నీటు లేనివాడు పోటు బమ్టు
తెలుపవచ్చు నెట్లు దేవరభమ్టుమ
విశ్వదాభిరామ వినురవేమ


123) మొగము జూచినపుడె మోహమ్బు ఘనమౌను
ధనము జూచినపుడె తగులు మనసు
కూలి నష్టమైన గొరునే కొఋఅగామి
విశ్వదాభిరామ వినురవేమ


124) పచ్చదనము చూచి ఇచ్చను కాముకుల
చిచ్చులో బడుదురు క్షితితలమున
ఇచ్చ కలుగజేయు హెచ్చుగా మోహమ్బు
విశ్వదాభిరామ వినురవేమ


125) పమ్కజాక్షి గన్న బమ్గరు బొడగన్న
దిమ్మపట్టియుమ్డు తెలివియొప్పు
మనుజులకును తత్త్వ మహిమెట్లు కల్గురా
విశ్వదాభిరామ వినురవేమ


126) చక్కెఋఅ కలిపి తినమ్గా
ముక్కిన తవుడైన లెస్స మోహము కదుర
న్వెక్కుడు బానిసయైనన
మక్కువ గను దివ్యభామ మహిలో వేమా


127) కన్నెల నవలోకిమ్పగ
జన్నులపై ద్రుష్టి పాఋఉ సహజమ బిలలో
కన్నుల కిమ్పగు ద్రుష్టిని
తన్నెఋఉగుట ముక్తికిరవు తగునిది వేమా


128) ఆలు రమ్భయైన నతిశీలవతియైన
జారపురుషుడేల జాడమాను
మాలవాడకుక్క మఋఅగిన విడుచునా
విశ్వదాభిరామ వినురవేమ


129) వారకామ్తలెల్ల వలపిమ్చి వత్తురు
బుధ్ధులెల్ల తొలగబుచ్చు కొఋఅకు
మాట రూఢిగాగ మగలెల్ల వత్తురు
విశ్వదాభిరామ వినురవేమ


130) రాజసమ్బు చెమ్ది రమణుల పొమ్దాస
పడెడువాడు గురుని ప్రాపెఋఉగునె
విటుల మరుగు యువతి విభుభక్తి యెఋఉగునా
విశ్వదాభిరామ వినురవేమ


131) పడుచు నూఋఅకేల బాఋఅచూచెదరొక్కొ
ఎమ్త వారలైన భ్రామ్తి చెమ్ది
లోన మీఋఉ కాము లొమ్గజేయగలేక
విశ్వదాభిరామ వినురవేమ


132) పడతి మోసె నొకడు పడతి మేసె నొకమ్డు
పడతి సురము జేర్చి బ్రతికె నొకడు
పడతి కొఋఅకె పెక్కు పాట్లను బడిరయా
విశ్వదాభిరామ వినురవేమ


*****
ఠిస అర్తిచ్లె చొన్తైనిన వేమన పద్యాలు ఫ్రొమ 132 తొ 166 ఇస మిస్సిన.
ఈఫ అన్యొనె సవెద, మైల ఇత ఒత న్పరినన@చస.ఒర
*****


166) చదివి నతని కన్న చాకలియే మేలు
కులము వేల్పు కన్న కుక్క మేలు
సకల సురల కన్న జారభామిని మేలు
విశ్వదాభిరామ వినురవేమ.


167) జమ్త్ర మమ్త్ర మహిమ జాతవేదుడెఋఉమ్గు
మమ్త్రవాది యెఋఉగు దమ్త్ర మహిమ
తమ్త్రిణీక మహిమ దినువాడెఋఉమ్గును
విశ్వదాభిరామ వినురవేమ.


168) తగిన కులజుడైన తన యెత్తు ధనమైన
పరపురుషుని నేల పట్ట వచ్చు?
పరమ సాధ్వి చూడ నొరుల నమ్టదు సుమా
విశ్వదాభిరామ వినురవేమ.


169) ఝషము నీరు వెడల జచ్చుటే సిద్ధము
నీట నుమ్డె నేని నిక్కి పడును
అమ్డ తలగు నెడల నమ్దఋఇ పని యట్లె
విశ్వదాభిరామ వినురవేమ.


170) జన్మములను మఋఇయు జన్నియల ననేక
ముల నొనర్చియున్న ఫలము కాన
రాక యుమ్డు నీతి లేకున్న మాత్రాన
విశ్వదాభిరామ వినురవేమ.


171) డీకొనమ్గ దగదు డెమ్ద మెఋఉమ్గక
యడుగ వచ్చి కొమ్త యనిన వాని
చెప్పునమ్త నినియు మెప్పుగా బలుకుమీ
విశ్వదాభిరామ వినురవేమ.


172) తగవు తీర్చువేళ ధర్మమ్బు దప్పిన
మానవుమ్డు ముక్తి మానియుమ్డు
ధర్మమునె పలికిన దైవమ్బు తోడగు
విశ్వదాభిరామ వినురవేమ


173) ఇచ్చకము భువి నవశ్యము
కుచ్చిత మిహిలోక నిమ్ద కోవిదునకు నీ
తచ్చననె హాని వచ్చును
మచ్చరమే తన్ను చెఋఅచు మహిలో వేమా.


174) నిజము లాడు వాని నిమ్దిమ్చు జగమెల్ల
నిజము బల్కరాదు నీచుల కడ
నిజ మహాత్ము గూడ నిజమాడ వలయురా
విశ్వదాభిరామ వినురవేమ.


175) నీతి జ్యోతిలేక నిర్మలమ్బగు నేది
ఎట్లు కలగు బర మదెమ్తయైన
ధనము గలిగియున్న దైవమ్బు గలుగదు
విశ్వదాభిరామ వినురవేమ.


176) పతక మమ్దు నొప్పు పలు రత్నముల పెమ్పు
బమ్గరమమ్దు కూర్ప బరువు గనును
గాని ఇతరలోహమైన హీనము గాదె!
విశ్వదాభిరామ వినురవేమ.


177) పదుగురాడు మాట పాటియై ధరజెల్లు
నొక్కడాడు మాట యొక్క దెమ్దు
ఊఋఅకుమ్డు వాని కూరెల్లు నోపదు
విశ్వదాభిరామ వినురవేమ


178) మాల మాల కాడు మహి మీద నేప్రొద్దు
మాట తిరుగు వాడె మాల గాక
వాని మాల యున్న వాడె పో పెనుమాల
విశ్వదాభిరామ వినురవేమ.


179) మాటలాడవచ్చు మనసు నిల్పగలేడు
తెలుపవచ్చు దన్ను తెలియలేడు
సురియ బట్టవచ్చు శూరుడు కాలేడు
విశ్వదాభిరామ వినురవేమ.






180) ఏది కులము నీకు? నేది స్థలమ్బురా?
పాదుకొనుము మదిని పక్వమెఋఇగి
యాదరిమ్చు దాని నవలీల ముట్టరా
విశ్వదాభిరామ వినుర వేమ.


181) తన కులగోత్రము లాకృఉతి
తన సమ్పద కలిమి బలిమి తనకేలనయా?
తన వెమ్ట రావు నిజమిది
తన సత్యమె తోడవచ్చు దనతో వేమా.


182) నరకులమున దా బుట్టియు
నరకులమున దాను పెరిగి నరుడయ్యును దా
నరకులమును ఛీ ఛీ యని
హరకులమున దిరుగునేని హరుడౌ వేమా.


183) శూద్రతనము పోయె శూద్రుడుగానని
ద్విజుడనుకొనుటెల్ల దెలివిలేమి
ఇత్తడెసగు పసిడి కీడనవచ్చునా
విశ్వదాభిరామ వినుర వేమ.


184) శూద్ర యువతి కొడుకు శుధ్ధామ్తరమ్గుడై
వేద వేద్యమైన పాదు దెలిసి
బ్రహ్మపదవి గన్న బ్రాహ్మణుడే గదా!
విశ్వదాభిరామ వినుర వేమ.


185) శూద్రులనుచు భువిని శూద్రుల భోనాడు
మాలకన్నదుడుకు మహిని లేడు
నరకమునకు నేగు నష్టమైన వెనుక
విశ్వదాభిరామ వినుర వేమ.


186) మాల మాల కాడు మహి మీద నేప్రొద్దు
మాట తిరుగు వాడె మాల గాక
వాని మాల యన్న వాడె పో పెనుమాల
విశ్వదాభిరామ వినుర వేమ.


187) కులము కలుగువారు గోత్రమ్బు కలవారు
విద్యచేత విఋఋఅవీగువారు
పసిడికల్గువాని బానిసకొడుకులు
విశ్వదాభిరామ వినుర వేమ.


189) కులము లేనివాడు కలిమిచే వెలయును
కలిమిలేనివాని కులము దిగును
కులము కన్న నెన్న గలిమి ప్రధానమ్బు
విశ్వదాభిరామ వినుర వేమ


190) అమ్టుముట్టునెమ్చి యదలిమ్చి పడవైచి
దూరమమ్దు జేరి దూఋఉచుమ్ద్రు
పుట్టి చచ్చు జనులు పూర్ణమ్బు నెఋఉగరు
విశ్వదాభిరామ వినుర వేమ.


191) జాతి నీతి వేఋఉ జన్మమ బదొక్కటి
>రయ దిమ్డ్లు వేఋఎ యౌను గాక
దర్శనములు వేఋఉ దైవమౌ నొక్కటి
విశ్వదాభిరామ వినుర వేమ.


192) ఇన్ని జాతులమ్దు నేజాతి ముఖ్యమన
ఎఋఉక గల్గువారె హెచ్చువారు
ఎఋఉక లేనివార లేజాతినున్నను
హీనజాతియమ్చు నెఋఉగు వేమ.


---వేమన